قورئانی پیرۆز » كوردی » سورهتی الحاقة
كوردی
سورهتی الحاقة - تعداد آیات 52
الْحَاقَّةُ ( 1 )

یهکێکه له ناوهکانی ڕۆژی قیامهت ئهوه دهگهیهنێت که لهو ڕۆژهدا خوای گهوره حهق و ڕاستی بهتهواوی دهچهسپێنێت.
مَا الْحَاقَّةُ ( 2 )

(ئینجا پرسیار دهکات و زیاتر گرنگی ئهو ڕۆژه دهخاته بهرچاو) چی بێ ئهو ڕۆژه؟!
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحَاقَّةُ ( 3 )

جا تۆ چووزانی ئهی پێغهمبهر صلی الله حلیه وسلم ئهی ئادهمیزاد، ئهو ڕۆژه چیهو چۆنهو چ تهنگانهیهکه؟
كَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعَادٌ بِالْقَارِعَةِ ( 4 )

ثمود قهومی صالح، عاد قهومی هود ئهو ڕۆژهیان به درۆزانی.
فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ ( 5 )

ئینجا گهلی ثمودمان بهدهنگێکی سامناکی گهورهی تۆقێنهر لهناوبران.
وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ ( 6 )

گهلی عادیش به ڕهشهبایهکی ساردی بههێزی وێرانکهر لهناوبران.
سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومًا فَتَرَى الْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَىٰ كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍ ( 7 )

حهوت شهوو ههشت ڕۆژ ههڵی کرده سهریان، بهردهوام و بههێز دهتبینی (ئهگهر لهوێ بویتایه) ئهو خهڵکه ههموو لاڵ و پاڵ لێی دهکهوتن ههروهك قهدی دارخورمای له ڕیشه ههڵکهنراو، چۆن بهئاسانی دهکهوێت و شهق دهبات.
وَجَاءَ فِرْعَوْنُ وَمَن قَبْلَهُ وَالْمُؤْتَفِكَاتُ بِالْخَاطِئَةِ ( 9 )

فیرعهون و ئهوانهی پێش ئهویش و دانیشتوانی دێهاته ژێرهو ژوور بووهکان، به تاوان و خراپهوه هاتن.
فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رَّابِيَةً ( 10 )

ههر یهکێك لهوانه سهرپێچی و سهرکهشییان نواند بهرامبهر پێغهمبهری پهروهردگاریان ئهوسا گرتنی به گرتنێکی سهخت.
إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاءُ حَمَلْنَاكُمْ فِي الْجَارِيَةِ ( 11 )

بهڕاستی ئێمه کاتێك ئاو له سنوور دهرچوو (له کاتی تۆفانهکهی نوح دا) ئێوهمان له کهشتیدا ههڵگرت (باوو باپیرانی ئێوه).
لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ ( 12 )

تا بیکهنه یادگاری و بێدار کهرهوه بۆ ئێوه و لهگوێی بگرێت ئهو گوێیانهی هۆشمهندن.
وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً ( 14 )

زهوی و کێوهکان ههڵگیران و یهککهڕهت دران بهیهکدا.
وَانشَقَّتِ السَّمَاءُ فَهِيَ يَوْمَئِذٍ وَاهِيَةٌ ( 16 )

ئاسمان ههمووی شهق و پهق دهبێت و لێك دهترازێت و شل و شۆڵ دهبێت.
وَالْمَلَكُ عَلَىٰ أَرْجَائِهَا ۚ وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ ( 17 )

فریشتهکان له گۆشهو کهناری (جیهانی نوێ) دا ئاماده دهبن، تهختی پهروهردگارت ئهو ڕۆژه ههشت ههڵی دهگرێت (ههشت فریشته یان ههشت دهسته) بهسهر سهریانهوه.
يَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَىٰ مِنكُمْ خَافِيَةٌ ( 18 )

لهو ڕۆژهدا پیشان دهدرێن، هیچ شتێك له نهێنیهکانتان شاراوه نی یه.
فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُوا كِتَابِيَهْ ( 19 )

جا ئهوهی نامهی کردهوهکانی درایه دهستی ڕاستی، ئهوه (به دڵخۆشیهکی بێ سنوورهوه به هاوهڵ و ناسیاوانی) دهڵێت: ها ئهوهتا نامهی کردهوهکانم بیگرن و بخوێننهوهو تهماشای بکهن.
إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيَهْ ( 20 )

بهڕاستی من کاتی خۆی سوور دهمزانی و دڵنیابووم که بهم لێپرسینهوه دهگهم!!
فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ ( 21 )

جا ئهو بهختهوهره له ژیانێکی پڕ له شادی و کامهرانیدا دهژی که زۆر پێی ڕازیه...
فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ( 22 )

لهبهههشتی بهرزو بڵندا، (له باخچهکانی سهر لوطکهی چیاو لاپاڵی شاخهکاندا لهناو کۆشك و تهلارهکاندا).
قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ ( 23 )

میوههاتی زۆر به درهختهکانیهوه شۆڕ بۆتهوهو لێکردنهوهی ئاسانهو له دهست ڕهس دایه.
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ ( 24 )

ئینجا پێیان دهوترێت: بخۆن و بخۆنهوه نۆشتان بێت، بههۆی دهست پێشکهریتان له ڕۆژگاری ڕابردودا.
وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيَهْ ( 25 )

بهڵام ئهوهی نامهی کردهوهکانی دهدرێته دهستی چهپی، ئهوه دهڵێت: خۆزگه نامهی کردهوهکانم پێ نهدرایه.
يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ ( 27 )

خۆزگه مردنهکهم یهکجاریی بوایه (ئاوا زیندوو نهکرامایهتهوه).
مَا أَغْنَىٰ عَنِّي مَالِيَهْ ۜ ( 28 )

ئهوهته، ئهو ماڵ و سامانهی که بووم، فریام نهکهوت (بهڵکو نهماو تهفرو تونا بوو).
خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ( 30 )

(ئهوسا ئیتر فهرمان دهدرێت) ئادهی ئێوه بیگرن و کۆت و زنجیر له دهست و قاچ و ملی بئاڵێنن.
ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوهُ ( 32 )

پاشان بهزنجیرێکی حهفتا گهزی بیبهسنهوه (به کۆڵهکهو ستون و پایهکانی ناو دۆزهخهوه).
إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ ( 33 )

چونکه بهڕاستی ئهمه کاتی خۆی ئیمان و باوهڕی بهخوای گهوره نهبوو (به تهمای زیندووبوونهوهو لێپرسینهوه نهبوو).
وَلَا يَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ الْمِسْكِينِ ( 34 )

هانی کهسی نهدهدا که خواردن و خۆراك ببهخشن به ههژارو بێ نهواکان (بهڵکو ههر خهمی خۆی بوو).
وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ ( 36 )

خۆراکیشی تهنها لهکێم و زوخاوی داچۆڕاو نهبێت هیچی تر نی یه.
إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ( 40 )

بهڕاستی ئهم قورئانه له زاری پێغهمبهرێکی بهڕێزهوه پێتان ڕادهگهیهنرێت، یاخود له ڕێگهی فرستادهیهکی بهڕێزهوه پێتان دهگات که جوبرهئیلی فریشتهیه.
وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ ۚ قَلِيلًا مَّا تُؤْمِنُونَ ( 41 )

دڵنیابن که ئهم قورئانه گوفتاری شاعیر نیه، ئهوه بۆ زۆر کهمتان باوهڕ دههێنن؟!
وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ ۚ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ ( 42 )

گوفتاری فاڵچی و زێوانیش نیه، ئهوه بۆ زۆر کهمتان یاداوهری وهردهگرن؟!
تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ ( 43 )

بهڵکو ئهم قورئانه لهلایهن پهروهردگاری جیهانهکانهوه ڕهوانهکراوهو نێردراوهته خوارهوه.
وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ ( 44 )

خۆ ئهگهر محمد صلی الله علیه وسلم ههندێك قسهو گوفتار بهدهم ئێمهوه ههڵبهستایه.
فَمَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِينَ ( 47 )

ئهوسا هیچ کهسێك نی یه له ئێوه بهربهست و بهرگری بکات له ئێمه.
وَإِنَّهُ لَتَذْكِرَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ ( 48 )

بهڕاستی ئهم قورئانه یاداوهری و یادخستنهوهیه بۆ پارێزکاران و خوانهناسان.
وَإِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ ( 49 )

ئێمه بهڕاستی چاك و دهزانین که له ئێوهدا کهسانێك ههن و پهیدا دهبن ئهم قورئانه بهدرۆ دهزانن.
وَإِنَّهُ لَحَسْرَةٌ عَلَى الْكَافِرِينَ ( 50 )

بێگومان قورئان له ڕۆژی دوایدا دهبێته هۆی ئاهو ناڵهو پهشیمانی بێ سنوور بۆ بێ باوهڕان.
كتێبهكان
- بهرپهرچدانهوهی ئهو گومانانهی بهرامبهر به باڵاپۆشی ( حجاب ) دهكرێتخۆشهویستان لێره ولهوێ ههندێك جار گوێ بیستی ئهوه دهبین كهسانێكی گێل ونهفام، یان ناحهز به ئاینی پیرۆزی ئیسلام كۆمهڵێك گومان دروست دهكهن سهبارهت به باڵاپۆشی ئهو ئافرهتانهی كه باڵاپۆشن، و صهد تانهیان لێدهدهن جۆرهها ناو وناتۆرهیان بۆ دروست دهكهن، جا ئێمه بهیارمهتی خوای گهوره ههوڵ دهدهین تهواوی ئهو گومانانه بخهینه ڕوو، پاشانیش وهڵامی ههموویان بدهینهوه...
دانهر : ئهسماء راشد ئهلرویشد
پێداچوونهوه : پشتیوان سابیر عهزیز
وهرگێڕان : دهستهی بهشی زمانی كوردی له ماڵپهڕی ئیسلام هاوس
- تهفسیری سێ جوزئی كۆتای قورئانی پیرۆز لهگهڵ پاشكۆی كۆمهڵه ئهحكامێكی گرنگ بۆ ژیانی موسڵمانپهرتوكێكه: پێكهاتووه له گرنگترینی ئهو بابهتانهی كه موسڵمان لهژیانییدا پێویستی پێیهتی، له قورئانی پیرۆز وتهفسیر ولێكدانهوهی قورئان وكۆمهڵه ئهحكامێك له فیقه وبیروباوهڕی ئیسلامی و كاروكردهوه چاكهكان وههندێك شتی تر، خۆشهوستان ئهم پهرتووكه دهكرێت بهدوو بهشهوه: بهشی یهكهم: پێكهاتووه له سێ جوزئی كۆتای قورئانی پیرۆز وتهفسیرهكهی كه له كتێبی (زبدة التفسیر) شێخ محمد الاشقرهوه وهرگیراوه . بهشی دووهمیش : پێكهاتووه لهكۆمهڵه ئهحكامێك كه موسڵمان پێویستی پێی دهبێت له بنهماكانی بیروباوهڕ كه بریتیه له (49) چل ونۆ پرسیار و وهڵام، لهگهڵ كردهوهكانی دڵ و گفتۆگۆیهكی هێمنانه لهسهر یهكخواپهرستی، بهشێكی تری بریتیه له ئهركان وئهحكامهكانی ئیسلام وهك ( شایهتومان و پاكوخاوێنی – الطهارة- و نوێژ و ڕۆژوو زهكات و حهج) لهگهڵ چهند فهوائد وسوودێكی جیا جیا له ڕوقیهی شهرعی و نزا وپاڕانهوه و ئهذكار و وویردهكانی بهیانیان وئێواران و ههشتاودوو فهزیله وحهفتا كاری خراپ كه ڕێگریان لێكراوه له ئیسلامدا، كۆتاییهكهشی پێكهاتووه له گهشتی نهمری و ههتا ههتایی وچۆنیهتی دهست نوێژگرتن ونوێژكردن به وێنهوه.
دانهر : كۆمهڵێ له زانایان
وهرگێڕان : حاجی ئومێد چروستانی
له بڵاوكراوهكان : http://www.tafseer.info
- پایهی حهیا و شـهرم له ژیانی مسوڵمانداله میانهی ئهم باسه گرنگ و ههستیارهدا كه تایبهته به باسی پایهی حهیا و شـهرم له ژیانی مسوڵماندا، به پشتیوانی خوای گهوره له روانگهی قورئان و فهرمودهو ژیاننامهی پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم ) و هاوهڵانی و زانایانی پێشین و واقیعی كۆمهڵگا، له چهند بهشێكدا بهكورتی بهشێوهیهكی زانستیانهو بابهتیانه لهم بابهته دهدوێین.
دانهر : یاسین ئهحمهد زهنگهنه
پێداچوونهوه : پشتیوان سابیر عهزیز
- ئیمامی بوخاری و سهحیحهكهیدانهری ئهم كتێبه باسی ئیمامی بوخاری و سهحیحهكهی دهكات، ئهویش بهباسكردنی ژیانی ئیمام بوخاری ـ ڕهحمهتی خوای لێ بێت ـ، پاشان به پێناسهكردنی سهحیحی بوخاری وشروحهكانی وههوڵ وجهودی زانایانی ئیسلام لهسهری...
دانهر : عهبدهلموحسن كوری حهمهد ئهلعهباد ئهلبهدر
پێداچوونهوه : پشتیوان سابیر عهزیز
وهرگێڕان : خدر نهژاد كوردستانی
- بیروباوهڕی ئههلی سوننهو جهماعهئهم كتێبه باسی بیروباوهڕی ئههلی سوننهو جهماعه دهكات، وه ئهم بابهتانه روون دهكاتهوه:یهكتاپهرستی خوای گهوره و ناوهكانی و سیفهتاكانی، ههروهها باوهڕ هێنان به فریشته و كتێبهكان و پێغهمبهران و ڕۆژی دوایی و قهدهر خێر و شهڕی .
دانهر : شێخ موحهمهد ساڵح العثیمین
پێداچوونهوه : پشتیوان سابیر عهزیز
وهرگێڕان : صڵاح الدین عهبدولكهریم
له بڵاوكراوهكان : سایتی بهههشت http://www.ba8.org