قورئانی پیرۆز » كوردی » سوره‌تی عبس
كوردی
سوره‌تی عبس - تعداد آیات 42
عَبَسَ وَتَوَلَّىٰ ( 1 ) 
ڕووی گرژکردو ڕووی وه‌رگێڕا (مه‌به‌ست پێغه‌مبه‌ره (صلی الله علیه وسلم) کاتێك (عبدالله ی کوڕی ام مکتوم) که ئیماندارێکی نابینابوو هات بۆ خزمه‌تی، ئه‌ویش هه‌ندێك له سه‌رانی قوره‌یشی کۆ کردبۆوه به ئومێدی هیدایه‌تیان، عبدالله وتی: ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا، خوا چی فێرکردوویت منیش فێر بکه، پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) پێی ناخۆش بوو که قسه‌کانی پێ ده‌بڕێت، له‌به‌رئه‌وه ڕووی گرژکرد و ڕووی وه‌رگێڕا. بۆیه سه‌ره‌تای ئه‌م سووره‌ته دابه‌زی که گله‌ییه له پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم).
أَن جَاءَهُ الْأَعْمَىٰ ( 2 )
له‌به‌رئه‌وه‌ی نابیناکه هات بۆ لای.
وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّىٰ ( 3 )
جا تۆ چوزانیت به‌ڵکو ئه‌و هاتبێت تا دڵ و ده‌روونی خاوێن بکاته‌وه.
أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَىٰ ( 4 )
یاخود ئامۆژگاری وه‌ربگرێت، تا ئامۆژگاریه‌که سوودی پێبگه‌یه‌نێت.
أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَىٰ ( 5 )
به‌ڵام ئه‌وه‌ی که خۆی بێ نیاز نیشان ده‌دات و نایه‌وێت ڕێنموومایی وه‌ربگرێت.
فَأَنتَ لَهُ تَصَدَّىٰ ( 6 )
تۆ له‌گه‌ڵ ئه‌ودا کۆده‌بیته‌وه و گرنگی به‌و ده‌ده‌یت و ڕوو له‌و ده‌که‌یت.
وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ ( 7 )
جا تۆ هیچ گوناهبار نابیت که ئه‌و ئیمانی نه‌وێت و پاك و پوخته‌کردنی ده‌روونی نه‌وێت.
وَأَمَّا مَن جَاءَكَ يَسْعَىٰ ( 8 )
به‌ڵام ئه‌وه‌ی که خۆی هاتوه‌ته لات و کۆشش ده‌کات و مه‌به‌ستێتی که شاره‌زای به‌رنامه‌ی خوا ببێت...
وَهُوَ يَخْشَىٰ ( 9 )
له‌کاتێکدا ئه‌و له خوا ده‌ترسێت.
فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّىٰ ( 10 )
ئه‌وه تۆ گوێ به‌و ناده‌یت و خۆتی لێ بێ ئاگا ده‌که‌یت.
كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ ( 11 )
نه‌خێر وامه‌که‌و وامه‌به، چونکه به‌ڕاستی ئه‌م ئایه‌تانه، ئه‌م سوره‌ته، یادخستنه‌وه و ئامۆژگاریه.
فَمَن شَاءَ ذَكَرَهُ ( 12 )
جا که‌سێك بیه‌وێت ڕێنموویی وه‌رگرێت، ئه‌وه یادی ده‌کات.
فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ ( 13 )
(ئه‌و قورئانه) له چه‌ندین لاپه‌ڕه‌ی به‌ڕێزو پیرۆزدا هه‌ڵگیراوه و له (لوح المحفوظ) وه‌رگیراوه.
مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ ( 14 )
که به‌رزو بڵند و پاك و خاوێنن.
بِأَيْدِي سَفَرَةٍ ( 15 )
به‌ده‌ستی فریشته نووسه‌ره‌کان.
كِرَامٍ بَرَرَةٍ ( 16 )
که به‌ڕێزو خواناس و ملکه‌چ و فه‌رمانبه‌رداران.
قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَكْفَرَهُ ( 17 )
ئه‌ی ئاده‌میزاد، به‌کوشت بچیت، چه‌نده کافره، سپڵه‌یه، چه‌نده خوانه‌ناس و یاخیه، یاخود به‌کوشت چێت ئاده‌میزاد چی وای لێکردووه که کافر بێت؟! چ پاساوێکی هه‌یه بۆ خوانه‌ناسی و یاخی بوون.
مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ ( 18 )
(بۆ بیرناکاته‌وه) خوا له‌چی دروستی کردووه؟!
مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ ( 19 )
له نوتفه‌یه‌ك (له خاڵێکی زۆر بچووك که به چاو نابینرێت) دروستی کردووه و هه‌موو ئه‌ندامانی ده‌ر و ناوی پێ به‌خشیوه و ئه‌ندازه‌گیری وردی له دروستکردنیدا ئه‌نجام داوه، (کات و شوێنی له‌دایکبوونی و مردنی بۆ دیاری کردووه).
ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ ( 20 )
له‌وه‌ودوا ژیانی بۆ ئاسان کردووه و سه‌رپشکی کردووه له په‌یڕه‌وی کردنی ڕێگه‌ی چاکه یان خراپه، ئیمان یان کوفر، (دوای ئه‌وه‌ی که ده‌ست نیشانی هه‌ردووکیانی بۆ کردووه و سه‌ره‌نجامی ڕوون کردۆته‌وه).
ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ ( 21 )
له‌وه‌ودوا ده‌یمرێنێت و ده‌یخاته ناو گۆڕه‌وه.
ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنشَرَهُ ( 22 )
پاشان کاتێك بیه‌وێت زیندووی ده‌کاته‌وه.
كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ ( 23 )
به‌ڕاستی، ئه‌وه‌ی که خوا فه‌رمانی پێداوه هێشتا ئاده‌میزاد به‌جێی نه‌هێناوه.
فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَىٰ طَعَامِهِ ( 24 )
ده‌با ئاده‌میزاد سه‌یری خواردنه‌که‌ی بکات و سه‌رنجی بدات و بیری لێ بکاته‌وه.
أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا ( 25 )
بێگومان ئێمه ئاومان بۆ دابارانده‌وه‌ته خواره‌وه، چۆن دابارینێت.
ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا ( 26 )
له‌وه‌ودوا زه‌ویمان بۆ له‌ت له‌ت به چه‌که‌ره‌ی ناسکی ڕووه‌ك.
فَأَنبَتْنَا فِيهَا حَبًّا ( 27 )
ئینجا دانه‌وێڵه‌مان تێادا ڕوواند.
وَعِنَبًا وَقَضْبًا ( 28 )
هه‌روه‌ها ترێ و سه‌وزه‌مان.
وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا ( 29 )
هه‌روه‌ها زه‌یتوون و دارخورمایش.
وَحَدَائِقَ غُلْبًا ( 30 )
باخچه‌ی ده‌وره‌دراو به دارخورما یان دره‌ختی تر، یاخود باخی چڕو پڕ.
وَفَاكِهَةً وَأَبًّا ( 31 )
جۆره‌ها میوه، هاوڕێ له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌و گژو گیایانه‌ی که خواکرده و ماڵات ده‌یخوات له له‌وه‌ڕگاکاندا.
مَّتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ ( 32 )
(هه‌موو ئه‌مانه ئاماده‌مان کردووه) تا خۆتان و ماڵاته‌کانتان سوودی لێ وه‌ربگرن.
فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ ( 33 )
جا کاتێك قیامه‌ت به‌رپا بوو به‌هۆی ده‌نگێکی به‌هێزی گوێ کپ که‌ره‌وه.
يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ ( 34 )
ئه‌و ڕۆژه (هێنده سامناکه) برا له‌ده‌ست براکه‌ی هه‌ڵدێت و ڕاده‌کات و خۆی لێ ده‌شارێته‌وه.
وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ ( 35 )
هه‌روه‌ها له‌ده‌ست دایك و باوکی...
وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ ( 36 )
له‌ده‌ست هاوسه‌رو کوڕه‌کانی...
لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ ( 37 )
له‌و ڕۆژه‌دا هه‌رکه‌سێك له‌وانه ئه‌وه‌نده سه‌رگه‌رمی کێشه‌ی خۆیه‌تی، ناتوانێت فریای که‌سی تر بکه‌وێت.
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ ( 38 )
له‌و ڕۆژه‌دا ڕووخسارانێك گه‌ش و جوان و ڕوون و شادن.
ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ ( 39 )
ده‌م پێکه‌نینن، مژده و شادییان لێ ده‌دره‌وشێته‌وه.
وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ ( 40 )
له‌و ڕۆژه‌دا ڕووخسارانێکیش هه‌ن که گژو تاڵ و تۆزاوی و په‌ست غه‌مگینن.
تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ ( 41 )
دێزی و ڕه‌شی و تاریکی دایپۆشیوون.
أُولَٰئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ ( 42 )
ئا ئه‌وانه بێ باوه‌ڕو خوانه‌ناس و تاوانبارو گوناهکاره‌کانن.
كتێبه‌كان
- له‌گه‌ڵ كێدا داده‌نیشیت و هاوڕێیه‌تی كێ ده‌كه‌یت؟ئه‌م نوسراوه چه‌ند لاپه‌ڕه‌یه‌كه له فه‌رموده‌كانی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم ، وه له وته‌ی زانایان و دانایان سه‌باره‌ت به هاندان بۆ هه‌ڵبژاردنی هاوری و براده‌ری صاڵح و چاك، وه سه‌باره‌ت به ووریا كردنه‌وه و ئاگادار كردنه‌وه له هاوڕی و براده‌ری خراپ، له‌گه‌ڵ ڕوون كردنه‌وه‌ی به‌رهه‌م و شوێنه‌واری ئه‌م و ئه‌ویش.
دانه‌ر : عه‌بدولله عه‌لی ئه‌لجعه‌یش
پێداچوونه‌وه : پشتیوان سابیر عه‌زیز
وه‌رگێڕان : مامۆستا موحه‌مه‌د عه‌بدولڕه‌حمان له‌تیف
مصدر : http://www.islamhouse.com/p/168216
تحميل :
- زاناترین ئافره‌تی دونیاله تایبه‌تمه‌ندیه‌كانی عائیشه ره‌زای خوای لێ بێت كه ابن كه‌سیر باسی كردوه: ١- پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم هه‌موو خێزانه‌كانی بێ وه‌ژن بوون كه هێنایانی، ته‌نها عائیشه نه‌بێت كه كچ بوو. ٢- پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم به فه‌رمانی خوا عائیشه‌ی كرده خێزانی خۆی. ٣- عائیشه خۆشه‌ویسترین خێزان بوو لای پێغه‌مبه‌ری خوا. ٤- پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم له ماڵی عائیشه وه‌فاتی كرد. ٥- عائیشه زاناترین خێزانی پێغه‌مبه‌ر بوو صلى الله عليه وسلم، به‌ڵكو زاناترین ئافره‌تی ئومه‌تی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم بوو به پێی ڕاو بۆچونی ئه‌هلی عیلم.
پێداچوونه‌وه : پشتیوان سابیر عه‌زیز
مصدر : http://www.islamhouse.com/p/152559
تحميل :
- تێكۆشان له پێناوی خوادا جۆره‌كانی و حوكمه‌كانیئاینی پیرۆزی ئیسلام هانی تێكۆشان ده‌دات له پێناوی خوادا، وه چه‌ند جۆرێكه، له‌وانه:جیهادی نه‌فس وشه‌یتان وسه‌رپێچی كاران له ناو موسڵمانان ودوڕوه‌كان وجیهادی بێباوه‌ڕان.
دانه‌ر : شێخ ساڵح فۆزان ئه‌لفۆزان
پێداچوونه‌وه : پشتیوان سابیر عه‌زیز
مصدر : http://www.islamhouse.com/p/384323
تحميل :
- مافه‌كانی مرۆڤ لـــه روانگـــه‌ی ئیسلامـــه‌وه‌ئایینی پیرۆزی ئیسلام ـ به‌ر له‌وه‌ی رۆژئاوا بێت و داكۆكی له مافه‌كانی مرۆڤ بكات جا چ له‌لایه‌ن " رێكخراوی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان " (منظمة الأمم المتحدة) بێت، یان له‌هه‌ر رێكخراو و ده‌زگایه‌كی‌تر بێت ـ پێش چوارده سه‌ده زیاتر داكۆكی له مافه‌كانی مرۆڤ كردووه‌و رێزی لێگرتووه.
دانه‌ر : تاریق مه‌لا تاهیر
پێداچوونه‌وه : پشتیوان سابیر عه‌زیز
مصدر : http://www.islamhouse.com/p/205246
تحميل :
- پێداگری پێغه‌مبه‌ری خوا له‌سه‌ر یه‌كخواپه‌رستی له ژیانیداپێغه‌مبه‌ری خودا (صلی الله علیه وسلم) زۆر سوور بووه له‌سه‌ر پاراستن ویه‌كڕیزی وسه‌ربه‌رزی ئومه‌ته‌كه‌ی بۆ ئه‌وه‌ی ئومه‌تێكی به‌هێزی یه‌كخواپه‌رست بێت ودوور بكه‌وێته‌وه له‌هه‌موو ئه‌و هۆكار و وه‌سائیلانه‌ی كه دژ به‌یه‌كخواپه‌رستیه وله‌گه‌ڵیدا نایه‌ته‌وه. به‌ڕێزان: ئه‌م بابه‌ته باسی پێداگری پێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله علیه وسلم) له‌سه‌ر یه‌كخواپه‌رستی له ژیانیدا ده‌كات.
دانه‌ر : حاجی ئومێد چروستانی
پێداچوونه‌وه : پشتیوان سابیر عه‌زیز
له بڵاوكراوه‌كان : نوسینگه‌ی ( ره‌بوه‌ی ) هه‌ره‌وه‌زیی بۆ بانگه‌واز و وشیاركردنه‌وه‌ی ڕه‌وه‌نده‌كان له شاری ڕیاز
مصدر : http://www.islamhouse.com/p/384419
تحميل :
